GELİNKAYA MESETASI
LİTOLOJİ
BİLGİ
JEOMORFOLOJİK OLUŞUMLAR: MESETA (=MASA TEPE)
Meseta (=Masa tepe) jeomorfoljide kullanılan bir terimdir. Yeryüzü şekillerinden olan MESETA üstte daha sert ve aşınmaya dirençli olan tabakaların altında daha yumuşak ve kolay aşınabilen kayaçların bulunması halinde, yağış ve diğer aşındırıcı etkenlerin faaliyetleri sonucunda oluşurlar. Üstte aşınmamış bir yatay, yataya yakın bir tabaka ve bunun altında akan suların etkisiyle oluşan drenaj sisteminin topografyada yarattığı kıvrımlı görünümüdür. Uzaktan bakıldığından tıpkı bir masa ve üzerinden sarkan örtü varmış izlenimini verdiği için İber yarımadasındaki bu jeomorfolojik yapıya ispanyıolca MESETA adı verilmiştir. Dilimizde de MASA TEPE olarak türkçeleştirilmiş bir terimdir.
Gelinkaya tepesine uzaktan bakıldığında yarı kısmı MESETA karakterindedir. Çevredeki diğer tepelerde de benzer bu jeomorfolojik yapı gözlenir.Yol boyunca jipsli tabakaların giderek kalınlaştıklarını ve bunların tepelerin üzerinde bir örtü gibi durduklarına dikkat ediniz. Bu tür jeomorfolojik yapıların İspanya'da İber yarım adasının orta kısımlarındaki Miyosen yaşlı kireçtaşları ve onların altındaki killi-marnlardan oluşan litojidir.
Türkiye'de de birçok yerde Miyosen ve Pliyosen serilerinin bulunduğu birçok basende bunları aynı litolojilerde görebilmekteyiz.
Kaolenler, seramik sanayisinin temel hammddesidir. Bu nedenle büyük ekonomik önemleri vardır. Silisleşme ile silisin ayrılamaması ve ortamdan uzaklaşamaması nedeniyle Kaolen ve Silis birlikte katılaşırsa "PORSELANİT" adını verdiğimiz oluşukları görürüz. Bu oluşuklar "Kaolen bebekleri" şeklinde ortamda dağılmış bulunurlar.
EK BİLGİ: Başbereket baseni kendine özgü endemik özellikle bikarbonat bakımından zengin bir bitkiyide barındırır. Bu bitkiler özellikle Na (OH) CO3 bakımından zengin bir toprağa sahip olduğunu gösterir.
Gelinkaya mesetasy
